PORADNIK PRAWNY DLA PRZEDSIĘBIORÓW, CZ. V - Upadłość konsumencka - zmiany od 24 marca 2020 r.

Projekt realizowany w ramach współpracy Powiatu Wrocławskiego z Okręgową Izbą Radców Prawnych we Wrocławiu.

W ramach cyklu poradnika prawnego dla przedsiębiorców, zapraszamy do zapoznania się z informacjami, dotyczącymi istotnych zmian w uprawnieniach do ogłoszenia upadłości konsumenckiej.

Upadłość konsumencka w związku z nowelizacją ustawy z dnia 30 sierpnia 2019 r. prawo upadłościowe, która zaczęła obowiązywać od 24 marca 2020 roku, została w istotny sposób zmieniona względem modelu, obowiązującego we wcześniejszych latach.

Zmiany wprowadzone do upadłości konsumenckiej w ww. nowelizacji to m.in.:

1. W regulacjach dot. podmiotu uprawnionego do ogłoszenia upadłości konsumenckiej wprowadzono istotną zmianę. Mianowicie znowelizowane przepisy wskazują, iż osoby fizyczne, prowadzące działalność gospodarczą, będą mogły również skorzystać z omawianej instytucji upadłości konsumenckiej. Wcześniej było to wykluczone, gdyż o upadłość konsumencką mogły wyłącznie wnosić osoby nieprowadzące działalności gospodarczej – t.j. wykreślone z rejestru CEiDG.
2. Sąd badający wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej nie oddali go z powodu, gdy zadłużony sam umyślnie spowodował dług lub wskutek jego rażącego niedbalstwa. Przed nowelizacją, przesłanka ta była w pierwszej kolejności badana przez Sąd, po złożeniu wniosku o upadłość konsumencką i zgodnie ze statystykami, stanowiła jedną z głównych przesłanek oddalenia ww. wniosków. Aktualnie więc, do ogłoszenia upadłości konsumenckiej wystarczy samo zbadanie przez Sąd, że Wnioskodawca jest niewypłacalny, czyli, że nie jest w stanie spłacać posiadanego zadłużenia.
3. Przyczynę niewypłacalności (działanie dłużnika nieumyślne, umyślne, bądź rażąco niedbałe), Sąd bada dopiero wtedy, gdy ogłosi upadłość. Ma to istotne znaczenie przy ustaleniu długości planu spłat wierzycieli, i tak:

a) W sytuacji, gdy Sąd badając sytuację Wnioskodawcy uzna, że Wnioskodawca osiągnął niewypłacalność w sposób nieumyślny (np. w aktualnej sytuacji, na skutek wystąpienia stanu epidemii COVID-19, mającej wpływ na jego sytuacje finansową i gospodarczą), to Sąd może wyznaczyć długość planu spłaty wierzycieli w granicach od 1 roku do 3 lat. Po wypełnieniu wskazanego planu spłaty wierzycieli, całość zadłużenia zostanie umorzona.

Wyjątek – przy orzeczeniu przez Sąd trwałej niezdolności do spłaty zadłużenia, Sąd będzie mógł całkowicie umorzyć Wnioskodawcy zadłużenie, bez ustalenia plany spłaty wierzycieli.

b) W sytuacji, gdy Sąd badając sytuację Wnioskodawcy uzna, że stan jego zadłużenia wynika z jego umyślnego lub rażąco niedbałego działania, to orzeknie plan spłaty wierzycieli w granicach od 3 lat do 7 lat.

c) W sytuacji, gdy Sąd badając sytuację Wnioskodawcy uzna, że stan niewypłacalności został przez niego osiągnięty celowo, to orzeknie o odmowie dokonania oddłużenia, czyli odmówi wskazania planu spłaty wierzycieli.

Wyjątek – W sytuacji nadzwyczajnej, kierując się względami słuszności lub humanitarnymi, Sąd może umorzyć zadłużenie Wnioskodawcy, pomimo, że popadł w nie w sposób celowy.

1. Wprowadzenie nowej instytucji do upadłości konsumenckiej, tzw. pre-packu. Instytucja ta umożliwia sprzedaż konkretnego składnika majątku Wnioskodawcy, np. nieruchomości konkretnemu nabywcy. Wniosek ten składa się równolegle z wnioskiem o upadłość konsumencką.
2. Wprowadzenie rozwiązania, w którym wierzyciele zgłaszają wierzytelności bezpośrednio syndykowi, a nie Sądowi. Rozszerzając uprawnienia syndyka, wprowadzono również instytucję skargi na czynności syndyka, wzorowanej na skardze na czynności komornika.

Omawiana nowelizacja ma na celu przyspieszenie procesu ogłaszania upadłości konsumenckiej i oddłużania Wnioskodawców. W sytuacji, związanej z obowiązującym w Polsce stanem epidemii COVID-19, i ograniczeniami w prowadzeniu działalności, może się ona okazać pomocna podmiotom różnych branż.

Autor: Karolina Bisek, radca prawny

Członek Okręgowej Izby Radców Prawnych we Wrocławiu