Sztuka na płocie, czyli jak wam się podoba?

Chyba nikogo już nie dziwią wielkoformatowe obrazy na murach i ścianach wrocławskich kamienic. Wszak stolica Dolnego Śląska uważana bywa przez niektórych za centrum street-artu w Polsce. Ale nie tylko miasto jest polem działania artystów, w ostatnim czasie sztuka coraz częściej trafia na „płoty”.  W podwrocławskich miejscowościach na przestrzeni roku pojawiło się kilka ciekawych murali.

Jeden z nich (powstał w Nadolicach Wielkich, gm. Czernica) to praca inspirowana twórczością Józefa Hałasa, wybitnego polskiego malarza, związanego z wrocławską ASP. W 2021 roku przypada 50. rocznica powstania słynnego dzieła artysty pt. „Malarstwo na śniegu”, którego proces tworzenia został zarejestrowany na taśmie filmowej z dachu uczelni przy pl. Polskim we Wrocławiu. W 1971 roku grupa studentów według wskazówek malarza stworzyła na śniegu wielkoformatowy kolorowy obraz, którego ramą stała się Odra, budynek ASP oraz alejki nadodrzańskiego bulwaru. Samo dzieło choć miało charakter efemeryczny (odwilż je unicestwiła), dzięki uwiecznieniu procesu twórczego zaliczane jest do awangardy polskiego video-artu.

Pięćdziesiąt lat po powstaniu tworzonego na świeżym śniegu obrazu grupa studentów wrocławskiej ASP namalowała na ceglanym ogrodzeniu w Nadolicach Wielkich pracę nawiązującą do twórczości Józefa Hałasa, który przez większość swego życia malował krajobrazy. Artysta nie przedstawiał natury realistycznie, bardziej interesowała go aluzyjność, uogólnienie, uniwersalność, co prowadziło do form abstrakcyjnych. Na murze w Nadolicach pojawił się „krajobraz” stworzony z przenikających się figur geometrycznych, kolorowych kół, kwadratów i trójkątów, rombów oraz regularnych białych kresek nadających rytm obrazowi. Ta praca to jedna z kilku realizacji studentów ASP, które towarzyszą wystawie otwartej właśnie w budynku uczelni przy pl. Polskim (wernisaż odbył się 6 października br.), prezentującej twórczość mistrza Hałasa. 

W Mokronosie Górnym (gm. Kąty Wrocławskie) przy ul. Jarzębinowej Dawid Celek na betonowym ogrodzeniu stworzył mural przedstawiający drzewa, które stanowią wizualne przedłużenie rosnącej obok alei topolowej. Dawid Celek to artysta niezwykle pracowity, znany jest dobrze wśród „muralistów” nie tylko w Polsce. Jego olbrzymi obraz (zajmujący 500 m kwadratowych) od niedawna możemy podziwiać we Wrocławiu przy ul. Gdańskiej; przedstawia Odrę i panoramę miasta z najważniejszymi jego zabytkami.

Mokronoski mural ma swój odpowiednik w Berlinie (znajduje się na ogrodzeniu jednego z berlińskich przedszkoli) i doskonale wpisuje się w stworzony przez Celeka cykl pt „Natura w mieście”, tyle że powstał na podwrocławskiej wsi! Ale czyż może to dziwić, gdy na każdym kroku widzimy, niestety wciąż szalejącą na polskich wsiach, betonozę?

Pod koniec ubiegłego roku na ścianie Kobierzyckiego Ośrodka Kultury stworzony został mural, który stanowił ukoronowanie działań edukacyjnych w ramach projekt pt. „Bzz… – edukacja przez sztukę i zabawę”. Cykl zajęć i warsztatów artystycznych miał na celu ukazanie pożytecznej roli owadów dla środowiska. Mural jest pracą artysty Marka Ruszkiewicza, który z młodzieżą prowadził warsztaty tworzenia murali. Elementem wielkoformatowego kolorowego obrazu są ceramiczne kafle i poidełka dla owadów stworzone przez uczestników projektu na zajęciach ceramicznych.

Oprócz walorów estetycznych i edukacyjnych, mural świetnie sprawdza się jako ciekawy sposób na promocję regionu. W Jordanowie Śląskim Agnieszka Skrzydlewska namalowała obraz na murze, który przedstawia turystyczne atrakcje gminy. Wśród przedstawionych obiektów zobaczymy klasycystyczny pałac w Piotrówku, do 1945 roku własność rodziny von Richthofenów, pierwszą na świecie poświęconą pamięci żelaznego kanclerza Bismarcka widokową wieżę z Jańskiej Góry, jordanowski kościół pw. św. Stanisława Biskupa, w którym znajduje się przepiękny manierystyczny ołtarz. Gmina Jordanów zaprasza nas też nad utworzony na rzece Ślęzie zalew z widokiem na nieodległą, dominującą w krajobrazie, Ślężę.

Marta Miniewicz, Stowarzyszenie TUITAM

Zdjęcia

1., 2. Mural z Nadolic Wielkich wykonany przez studentów ASP we Wrocławiu

3., 4. Mural z Mokronosu Górnego, praca Dawida Celaka

5., 6. Mural na Kobierzyckim Ośrodku Kultury w Kobierzycach wykonany przez Marka Ruszkiewicza

7., 8. Mural z Jordanowa Śląskiego promujący walory gminy, praca Agnieszki Skrzydlewicz wykonana w ramach zadania „Malowanie na płocie. Promocja gminy Jordanów Śląski na obszarze LGD Ślężanie”