Poradnik prawny dla przedsiębiorców – część 1 – Mediacje

Projekt realizowany w ramach współpracy Powiatu Wrocławskiego z Okręgową Izbą Radców Prawnych we Wrocławiu

W ramach podnoszenia świadomości prawnej naszych mieszkańców, rozpoczynamy publikację cyklu artykułów w formie poradnika prawnego dla przedsiębiorców, opracowywanych przez uznanych i doświadczonych ekspertów prawa. To już kolejny projekt, wpisujący się w owocny dorobek wieloletniej współpracy Powiatu Wrocławskiego i Okręgowej Izby Radców Prawnych we Wrocławiu. Mamy nadzieję, że w tak trudnym okresie pandemii COVID-19, poradnik okaże się przydatnym wsparciem informacyjnym dla naszych przedsiębiorców. Dzisiaj zapraszamy do zapoznania się z tematem mediacji -  jako alternatywnej formy rozwiązywania sporów.

Poradnik prawny dla przedsiębiorców – część 1 – Mediacje

Mediacje jako alternatywna forma rozwiązywania sporów

Dzisiejszy artykuł jest pierwszym z cyklu poradników, w których przybliżymy Państwu podstawowe zagadnienia, związane z przysługującymi przedsiębiorcom prawami. Usystematyzujemy przepisy „tarcz  antykryzysowych” oraz wskażemy, w rozwiązaniu których problemów możecie Państwo skorzystać z pomocy radcy prawnego.
Prowadząc działalność gospodarczą jako indywidualny przedsiębiorca lub członek zarządu spółki kapitałowej, musimy liczyć się z ryzykiem braku terminowej zapłaty za fakturę. Co zrobić w takiej sytuacji ? Czy wystąpienie z powództwem do sądu powszechnego jest jedynym rozwiązaniem ?

Zyskującą w ostatnich miesiącach na popularności formą rozwiązywania sporów, w tym również sporów gospodarczych, związanych np. z brakiem terminowych płatności, jest mediacja. Jest to metoda zdecydowanie tańsza (w porównaniu z tradycyjnym postępowaniem sądowym), ale przede wszystkim może być zdecydowanie szybszą formą zakończenia sporu.
Czas trwania postępowania sądowego, szczególnie w okresie pandemii koronowirusa, znacznie się wydłużył. Dotychczasowa praktyka rozpatrywania spraw gospodarczych w sądach, zlokalizowanych na obszarze apelacji wrocławskiej, potwierdza, że na wyznaczenie pierwszego terminu rozprawy możemy oczekiwać nawet kilka miesięcy, zatem warto rozważyć możliwość skorzystania z mediacji sądowej.

Kiedy mediacja sądowa jest możliwa ?
Mediacja jest dobrowolna. Oznacza to, że obie strony sporu muszą wyrazić zgodę na mediację. W sprawach, w których zawarcie ugody jest dopuszczalne, sąd dąży w każdym stanie postępowania do ich ugodowego załatwienia, w szczególności przez nakłanianie stron do mediacji. Sąd może skierować strony do mediacji na każdym etapie sprawy, nawet jeszcze przed pierwszym posiedzeniem.

Jak to zrobić?
Wniosek o przeprowadzenie mediacji można złożyć na każdym etapie postępowania sądowego, można również zasygnalizować chęć odbycia mediacji w pozwie (mediacja sądowa).

Postępowanie mediacyjne.
Po otrzymaniu postanowienia o skierowaniu stron sporu na mediację, skontaktuje się z nami mediator. Mediator organizuje i przeprowadza całe postępowanie mediacyjne, pomagając w znalezieniu kompromisu. Zakończeniem mediacji jest protokół. Jeżeli strony doszły do porozumienia, treść ugody zamieszcza się w protokole, który następnie przekazywany jest do sądu. Ugoda zawarta przed mediatorem, po jej zatwierdzeniu przez sąd, ma moc prawną ugody zawartej przed sądem i po nadaniu jej klauzuli wykonalności może być tytułem wykonawczym (może stanowić podstawę do wszczęcia egzekucji).

Jak długo trwa mediacja?
O długości mediacji decyduje sąd. Maksymalny czas trwania to trzy miesiące.

Ile kosztuje mediacja?
W sprawach o prawa majątkowe (np. zapłatę pieniędzy) wynagrodzenie mediatora wynosi 1% wartości przedmiotu sporu, jednak nie mniej niż 150 zł i nie więcej niż 2.000 zł za całość postępowania mediacyjnego.
W sprawach o prawa majątkowe, w których wartości nie da się ustalić, oraz w sprawach o prawa niemajątkowe, wynagrodzenie mediatora za prowadzenie mediacji wynosi za pierwsze posiedzenie 150 zł, a za każde kolejne 100 zł, łącznie nie więcej niż 450 zł.
Dodatkowymi kosztami mediacji mogą być:
- koszt przejazdów,
- koszt wynajmu pomieszczenia niezbędnego do przeprowadzenia posiedzenia mediacyjnego, w wysokości nie większej niż 70 zł za jedno posiedzenie;
- koszt korespondencji, w wysokości nie większej niż 30 zł.

W przypadku gdy strony nie pojawią się na mediacji, mediatorowi przysługuje zwrot poniesionych wydatków w wysokości nie większej niż 70 zł.

Czy to się opłaca?
Najprościej odpowiedzieć na to pytanie na konkretnym przykładzie.

Opłata sądowa od pozwu o zapłatę kwoty 15.000 zł wynosi: 750 zł
Wynagrodzenie dla mediatora w takiej sprawie to kwota: 150 zł
Opłata sądowa od pozwu o zapłatę kwoty 30.000 zł wynosi: 1.500 zł
Wynagrodzenie dla mediatora w takiej sprawie to kwota: 300 zł

Uwzględniając również ewentualne koszty dodatkowe mediacji, jest ona zdecydowanie tańszym rozwiązaniem. Dodatkowo, warto podkreślić, że jeśli dojdzie do zawarcia ugody przed rozpoczęciem rozprawy (jeżeli wniosek o jej przeprowadzenie został zamieszczony w pozwie), strona otrzyma zwrot 100% opłaty sądowej, którą zapłaciła wnosząc sprawę do sądu. Jeśli do zawarcia ugody przed mediatorem dojdzie na późniejszym etapie postępowania sądowego (po rozpoczęciu rozprawy), strona otrzyma zwrot 75% opłaty sądowej.

Mediacja przed procesem sądowym?
Opisane wyżej przykłady, dotyczą mediacji sądowej ale należy pamiętać, że mediacja może być prowadzona również przed wytoczeniem powództwa przed sądem powszechnym. Taka sytuacja może mieć miejsce jeżeli gdy strony sporu wniosły zgodny wniosek do Ośrodka Mediacji (np. znajdującego się przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych we Wrocławiu) lub kiedy zapis o mediacji znalazł się w umowie, która stanowi źródło sporu.    

Przydatne linki:
Ośrodek Mediacji przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych we Wrocławiu
https://oirp.wroclaw.pl/osrodek-mediacji/kontakt

 Autor: Robert Staszewski, radca prawny
 Członek Prezydium Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych we Wrocławiu