Na mocy ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym do wyłącznej właściwości Rady należy:
stanowienie aktów prawa miejscowego, wybór i odwoływanie zarządu oraz na wniosek starosty skarbnika powiatu, stanowienie o kierunkach działania zarządu powiatu oraz rozpatrywanie sprawozdań z działalności zarządu, w tym z działalności finansowej, uchwalanie budżetu powiatu, rozpatrywanie sprawozdania z wykonania budżetu oraz podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium dla zarządu z tego tytułu, rozpatrywanie raportu o stanie powiatu oraz podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia wotum zaufania dla zarządu z tego tytułu, podejmowanie uchwał w sprawach wysokości podatków i opłat w granicach określonych ustawami, podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych powiatu dotyczących:
Ponadto Rada podejmuje uchwały w sprawie przyjęcia zadań z zakresu administracji rządowej oraz w sprawie powierzenia prowadzenia zadań publicznych, określa wartość sumy, do której zarząd może samodzielnie zaciągać zobowiązania, podejmuje uchwały w sprawach współpracy ze społecznościami lokalnymi innych państw oraz przystępowania do międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych, uchwala powiatowy program zapobiegania przestępczości oraz ochrony bezpieczeństwa obywateli i porządku publicznego, a także powiatowy program przeciwdziałania bezrobociu oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy, dokonuje oceny stanu bezpieczeństwa przeciwpożarowego i zabezpieczenia przeciwpowodziowego powiatu.
Rada Powiatu podejmuje również uchwały w sprawach herbu i flagi powiatu, w sprawie zasad udzielania stypendiów dla uczniów i studentów oraz w innych sprawach zastrzeżonych ustawami do kompetencji rady powiatu.
Wszystkie sprawy należące do kompetencji Rady Powiatu są rozpatrywane na sesjach zwoływanych przez jej przewodniczącego w miarę potrzeby, nie rzadziej jednak niż raz na kwartał. Sesje Rady Powiatu są jawne.