Ogólnopolski program Profilaktyki Czerniaka

Ogólnopolski Program Profilaktyki Czerniaka w edycji 2021/2022, którego realizatorem jest Studenckie Koło Naukowe Onkoma przy Klinice Gastroenterologii Onkologicznej w Centrum Onkologii – Instytucie im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie (SKN ONKOMA) we współpracy z Akademią Czerniaka – sekcją naukową Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej ma na celu zwiększenie świadomości społecznej na temat czerniaka – czynników ryzyka oraz metod skutecznej profilaktyki.

Według danych Krajowego Rejestru Nowotworów tylko w 2018 roku zanotowano około 165 tysięcy nowych rozpoznań nowotworów złośliwych, w tym prawie 3 700 czerniaków skóry. Co więcej codziennie z powodu czerniaka umiera czterech mieszkańców Polski. Nie można również nie pominąć faktu, iż co 10 lat liczba chorych na czerniaka podwaja się, co wprost wynika ze zmiany naszych zachowań: nadmiernego korzystania ze słońca bez właściwej ochrony przed szkodliwym promieniowaniem ultrafioletowym oraz nieodpowiedzialnego opalania się w solarium. Zatem zwiększanie wiedzy na temat czerniaka wśród młodzieży jest tak nadzwyczaj istotne.

Realizacja programu, w którym uczestniczy Powiat Wrocławski, wynika z obowiązku wynikającego wprost z obszaru drugiego Narodowej Strategii Onkologicznej - odnośnie inwestycji w edukację, prewencję pierwotną i styl życia. Ponadto Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej dotyczącym ramowych planów nauczania dla publicznych szkół dookreślono, iż na zajęciach z wychowawcą, uczniowie winni realizować treści dotyczące istotnych problemów społecznych, w tym kwestie zdrowotne.

Środowisko szkolne powinno być miejscem działań związanych z rozwijaniem i upowszechnianiem zagadnień związanych z promocją zdrowia, profilaktyką chorób i edukacją zdrowotną. Wymienione elementy składają się na proces skupiający się  na tworzeniu  przestrzeni sprzyjającej szeroko pojętemu zdrowiu uczniów.  

Powszechna świadomość potęgujących się wraz z postępem cywilizacji i towarzyszącymi mu zmianami w zachowaniach człowieka wszelkich niebezpieczeństw dla jego zdrowia powoduje, iż trudno  kwestionować potrzebę podejmowania działań promujących zdrowie, zwłaszcza od najmłodszych lat w społeczności lokalnej. Jedną z nich jest szkoła, która – będąc najważniejszym po rodzinie środowiskiem wychowania powinna go motywować, kierować, a także umożliwiać rozwój w zmianie zachowań antyzdrowotnych na prozdrowotne.  Dzieję się to poprzez wyposażenie w wiedzę, umiejętności w dbaniu o swoje zdrowie i zmotywowaniu do prowadzenia prozdrowotnego stylu życia.

Grupę docelową Programu stanowią uczniowie szkół podstawowych (klasy siódme i ósme) oraz uczniowie szkół ponadpodstawowych (wszystkie roczniki klas). Po skończonych zajęciach uczniowie będą znać złote zasady profilaktyki czerniaka, zdobędą umiejętność przeprowadzenia samobadania skóry czy też różnicowania zmian podejrzanych o charakter nowotworowy ze zwykłymi znamionami na podstawie zasady ABCDE („czerniakowe abecadło”). Warto również podkreślić, iż dzięki zdobytej wiedzy, nastolatkowie mogą stać się ambasadorami akcji w swoich lokalnych środowiskach, zachęcając rodzinę i znajomych do podjęcia tych niezwykle prostych aczkolwiek skutecznych działań profilaktycznych.

W ciągu trzech lat działania ogólnopolskiego programu profilaktyki czerniaka (2018-2021) zrealizowano ponad 63 tysiące godzin zajęć, w których udział wzięło milion uczniów z całej Polski. W ubiegłym roku szkolnym 2020/2021 głównie w formie nauczania zdalnego z uwagi na wprowadzane obostrzenia sanitarne związane z rozprzestrzenianiem się SARS-CoV-2, objęto 10% wszystkich uczniów w kraju (ok. 430 tysięcy) w 3 300 szkołach.

W programie biorą udział wszystkie szkoły, których organem prowadzącym jest Powiat Wrocławski.